Insert Coin to Continue: Οι τρεις χαμένες μας «ζωές»

Τα (όχι και τόσο) παλιά χρόνια, τότε που δεν υπήρχαν κινητά (πολλώ μάλλον smartphones), που ως «tablets» νοούνταν οι αντικουνουπικές ταμπλέτες που μπαίνανε στην πρίζα και που όχι απλά δεν υπήρχαν touch- screen συσκευές, αλλά αντιθέτως υπήρχε αυστηρή σύσταση να μην αγγίζουμε τις οθόνες (της τηλεόρασης, δεν υπήρχε και άλλη!), τα μόνα ηλεκτρονικά παιχνίδια που υπήρχαν θύμιζαν κάθετα μπαουλοντίβανα με μια μικρή σχισμή στο πλάι. Ήταν η σχισμή όπου η οθόνη σε καλούσε να ρίξεις άλλο ένα κέρμα άπαξ και έχανες και την τελευταία, συνήθως την τρίτη σου ζωή στο παιγνίδι, αναγράφοντας (έντονα πιξελαρισμένο) το “INSERT COIN TO CONTINUE“. Τα «καταστήματα» που φιλοξενούσαν αυτά τα video-games, γνωστά και ως «ουφάδικα», άνθισαν κατά τη δεκαετία του 1980.

1981: Η αρχή του τέλους

Παρ’ ό,τι ανέλαβε την εξουσία με βασική προεκλογική του δέσμευση την έξοδο της χώρας από την ΕΟΚ («…και ΝΑΤΟ , το ίδιο συνδικάτο», άλλωστε), ο πιο υπερτιμημένος πολιτικός της σύγχρονης Ιστορίας μας, ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν άργησε να καταλάβει πως «είναι πολλά τα λεφτά, Άκη», ανακρούοντας πρύμναν και κρατώντας μας εντός αυτής. Δεν ήταν η πρώτη φορά που ένας πακτωλός χρημάτων έρεε προς την εθνική μας οικονομία: ο εξωτερικός δανεισμός κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά την Επανάσταση του ’21 μπορεί να χρηματοδότησαν την ανεξαρτησία μας, αλλά βαραίνουν έκτοτε το εθνικό μας υποσυνείδητο εν είδει προπατορικού αμαρτήματος, στοιχειώνοντάς μας.

Πιο πρόσφατα, το σχέδιο Μάρσαλ υπήρξε το εφαλτήριο της μεταπολεμικής οικονομικής μας ανάκαμψης. Η ειδοποιός διαφορά των επιδοτήσεων της ΕΟΚ ήταν πως αφενός ήταν «δανεικά και αγύριστα», αφετέρου δεν ήταν εφάπαξ, αλλά διηνεκή: στα πλαίσια της προσπάθειας οικονομικής και θεσμικής σύγκλισης των κρατών-μελών, οι πλουσιότεροι εταίροι επιχορηγούσαν τους ασθενέστερους (και συνήθως νοτιότερους) εξ αυτών, ώστε οι δεύτεροι να καταφέρουν να σταθούν στα πόδια τους και επί ίσοις, το δυνατόν, όροις με τους εύρωστους πρώτους.

Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα και πακέτα Ντελόρ μας μετάγγιζαν πρωτόγνωρη ρευστότητα καθ’ όλη τη διάρκεια των δεκαετιών του 1980 και 1990, προκειμένου η χώρα να αναβαθμίσει τις υποδομές της και να ανασυγκροτήσει το παραγωγικό της μοντέλο. Αμφότεροι οι Ίβηρες, παρ’ ό,τι εισήλθαν στην (τότε ακόμα) ΕΟΚ με καθυστέρηση μισής δεκαετίας σε σχέση με εμάς, εν τέλει το κατάφεραν. Στον αντίποδα αυτής της ορθής αξιοποίησης των κοινοτικών κονδυλίων, εμείς με τα χρήματα που προορίζονταν για δρόμους κάναμε γέφυρες που δεν ενώνανε τίποτα, τις αγροτικές επιδοτήσεις για τρακτέρ τις κάναμε γυαλιστερές Μερσεντές παρκαρισμένες έξω από (αυθαίρετα) «πολιτιστικά κέντρα» της εθνικής οδού και οι πόροι για την αναβάθμιση των υγειονομικών μας μονάδων γίναν υπερπόντια ταξίδια «επιμόρφωσης» Διευθυντών Κλινικών στην αρχή, επιμελητών στη συνέχεια, ακόμα και ειδικευόμενων ιατρών στην κορύφωση του οργίου ασυδοσίας και των θαλασσοδανείων τη δεκαετία του ’90.

Ο Μοιραίος Ηγέτης

Διαθέτοντας τις διεθνείς παραστάσεις, το θεωρητικό υπόβαθρο αλλά και την πολιτική δύναμη (λαμβάνοντας 47% το ’81 και 45% το ’85, ποσοστά ασύλληπτα στις μέρες μας), ο Ανδ. Παπανδρέου είχε τη δυνατότητα με μια σχετικά ορθολογική χρήση των κοινοτικών πόρων να αναβαθμίσει και να αλλάξει ριζικά τη χώρα. Αντ’ αυτού, με σύνθημά του το αλήστου μνήμης «Τσοβόλα δώστα όλα» προτίμησε τον εύκολο δρόμο της ψηφοθηρίας και του ατόφιου λαϊκισμού, τυλίγοντας μέσα στα πάμπερς του σκανδάλου Κοσκωτά την πρώτη μεγάλη μας ευκαιρία να γίνουμε μια κανονική, ευρωπαϊκή χώρα.

Καραμανλής ΙΙ: Σεμνή εισπνοή, ταπεινή εκπνοή

Το 2004 η χώρα τελούσε απαστράπτουσα. Η άψογη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων, η αρμάδα του Ρεχάγκελ στην Πορτογαλία, ακόμα και η Eurovision προμήνυαν ότι είχαμε επιτέλους γυρίσει σελίδα και ταχύτητα. Μπορεί το momentum να ήταν με το μέρος μας, εντούτοις εμείς φανήκαμε και πάλι κατώτεροι των περιστάσεων, αφού από τις ανέλπιστες και αλλεπάλληλες επιτυχίες μας μείναμε σαν λαγοί που πέφτει πάνω τους το φως, αποσβολωμένοι κι ανίκανοι να αντιδράσουμε και να προσαρμοστούμε στα εξωτερικά ερεθίσματα.

Η κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή του (εντελώς) δεύτερου μπορεί να ανήλθε στην εξουσία με σύνθημά της την «επανίδρυση του Κράτους», εντούτοις ήταν αυτή που άφησε μια χρυσοπληρωμένη από τον ελληνικό λαό περιουσία, τα ολυμπιακά ακίνητα, να ρημάξουν, ώστε να απαξιωθούν και να δοθούν τελικά αντί πινακίου φακής σε επιτήδειους «επενδυτές»- αρπαχτικά.

Ζηλεύοντας τις ένδοξες ημέρες και τα περασμένα μεγαλεία του ’80, ο δεύτερος Καραμανλής ακολούθησε πιστά τη συνταγή του Πατριάρχη της αντίπαλης μεν πολιτικής παράταξης, δικού του, δε, πολιτικού ινδάλματος, του Ανδ. Παπανδρέου (κατά τραγική, αλλά καρμική ειρωνεία συναγωνιζόμενος κατά του βιολογικού του τέκνου, του Γ.Α.Π.). Εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι κυβέρνησε στα πλέον γαλήνια δημοσιονομικά χρόνια της μεταπολίτευσης και με την Ελλάδα να δανείζεται με το ίδιο επιτόκιο με τη Γερμανία, λόγω του κοινού τους πλέον νομίσματος, επιδόθηκε σε μια άνευ προηγουμένου ρουσφετολογική πολιτική, στοιβάζοντας “stagiers”, μαθητευόμενους (- ψηφοφόρους) σε θέσεις του Δημοσίου άνευ αρμοδιοτήτων, αποκλειστικά προς άγραν ψήφων: σε διορίζω- με ψηφίζεις, ο ορισμός της επανίδρυσης.

Τρίτη και Φαρμακερή: Επιτελικός ΟΠΕΚΕΠΕ

Φτάνοντας στο σήμερα, η παρούσα κυβέρνηση κατάφερε να μετατρέψει την απειλή (της πανδημίας) σε ευκαιρία (για την ίδια): ένας νέος πακτωλός χρημάτων, αυτός του ταμείου ανάκαμψης ήρθε να «ποτίσει» την αποξηραμένη από επενδύσεις και ρευστότητα, μετά τη δεκαετή Κρίση, ελληνική γη. Η κυβέρνηση είχε μια μοναδική ευκαιρία να κάνει ό, τι δεν έκαναν οι προκάτοχοί της: να επενδύσει στον πρωτογενή τομέα, την καινοτομία, την μεταποίηση και την τεχνολογία, ώστε να «σπάσει» η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού, που μας καθιστά ευάλωτους σε εξωτερικότητες, π.χ. πολέμους και διεθνείς κρίσεις. Σε ένα λίαν ευμετάβλητο και ασταθές διεθνές περιβάλλον μόνο η παραγωγή, η δημιουργία και η εξωστρέφεια μπορούν να μας καταστήσουν πιο ανταγωνιστικούς, αυτάρκεις και βιώσιμους, ώστε να ανακτήσουμε τη δυναμική που μας λείπει εδώ και χρόνια.

Παρά τα αρχικά θετικά δείγματα γραφής (gov.gr, 112 και επιτυχής διοργάνωση μαζικών εμβολιασμών), δυστυχώς και αυτή η κυβέρνηση αποδεικνύεται κατώτερη των προσδοκιών όσων την ψήφισαν. Αδυνατώντας να αποτινάξει τον παλαιοκομματικό της μανδύα και να απαρνηθεί το ρουσφετολογικό της πυρήνα (όπως περίτρανα καταδεικνύει το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ), αντί του δρόμου της αρετής επέλεξε να σπαταλήσει άλλη μια εθνική ευκαιρία προς χάρην του πελατειακού κράτους και της εξαγοράς ψήφων.

Μόνο που αυτή είναι η τρίτη μας «ζωή», με αποτέλεσμα να κινδυνεύουμε σύντομα να δούμε στις οθόνες μας να αναγράφεται το γνώριμο στους παλαιότερους «GAME OVER, INSERT COIN TO CONTINUE», την ώρα που ξεμένουμε από κέρματα, αν δεν είμαστε ήδη πανί με πανί.